Heeft beweging een positieve invloed op het immuunsysteem?

Bewegen is gezond. Dat weten we allemaal. Maar wist je dat het ook een positieve invloed heeft op het immuunsysteem? We leggen hier kort voor je uit hoe dat in mekaar zit. 

Waarom is lichaamsbeweging gezond?

Naast een gezonde voeding wordt lichaamsbeweging beschouwd als een van de belangrijkste componenten ter ondersteuning van onze gezondheid. Het draagt dan ook bij tot het voorkomen van overgewicht en remt de ontstekingsprocessen in het lichaam. Lichaamsbeweging heeft daarom een aanzienlijke invloed op ons immuunsysteem Studies geven daarbij aan dat de reactie van de immuunrespons door lichaamsbeweging afhankelijk is van factoren zoals regelmaat, intensiteit, duur en het type inspanning (1, 2, 3, 4).

Wat doet elke dag bewegen met je lichaam? Wel, regelmatige lichaamsbeweging verbetert de cardiorespiratoire functie, de insulinegevoeligheid (het voorkomt suikerziekte) en het lipidengehalte (zoals bv. tryglyceriden, cholesterol, etc.) Bovendien hou je door regelmatig te bewegen je botten gezond en sterk en worden we mentaal veel weerbaarder (5). 

Matige intensieve lichamelijke activiteit verhoogt trouwens ook de antipathogene activiteit van macrofagen. De macrofagen zijn een bepaald type witte bloedcellen van ons aangeboren immuunsysteem. Tegelijk zorgt lichamelijke activiteit ook voor de circulatie van immuuncellen, immunoglobulinen (Iga) en ontstekingsremmende stofjes (cytokinen). Die ontstekingsremmende stofjes zoals IL-10 worden vrijgegeven door de cellen van ons aangeboren immuunsysteem en kunnen een gunstig effect hebben op chronische ontstekingen, zoals obesitas, diabetes type 2 en longproblematiek. Ze kunnen ook het risico op pathogene ontstekingsreacties bij corona of griep sterk reduceren (6).

Minder ontstekingen, meer immuuncellen

Regelmatige lichaamsbeweging vermindert ontstekingsreacties en stimuleert de aanmaak van immuuncellen. Dan spreken we voornamelijk over lymfocyten, NK-cellen, onrijpe B-cellen en monocyten. De immuno-waakzaamheid verbetert en het systemische ontstekingsproces vermindert. Bovendien helpt bewegen ook aandoeningen van de luchtwegen te voorkomen en beschermen we ons tegen infecties. (7). Hoe dat in elkaar zit? 

Bewegen zorgt ervoor dat de subtypes van lymfocyten (witte bloedcellen) migreren van onze milt en het beenmerg naar lymfoïde weefsels en organen zoals de bovenste luchtwegen, longen en darmen. Op die manier worden ziekteverwekkers herkend en bestreden en verbetert onze antivirale respons (4). Kortom, bewegen zorgt ervoor dat onze witte bloedcellen (ons leger tegen pathogenen) sneller circuleren waardoor ze ziekten eerder kunnen opsporen. 

Belangrijk tegen zwaarlijvigheid

In onze huidige maatschappij worden we los van de vergrijzing ook geconfronteerd met een bevolking die zwaarlijviger wordt en minder actief is. Dat veroorzaakt een functionele verzwakking van onze aangeboren en verworven immuniteit, en resulteert in een grotere vatbaarheid voor infectieziekten en systemische ontstekingsprocessen, een verminderde respons op antilichamen en dus een verminderde immunologische bewaking (6, 8). 

Let op voor te intensieve trainingen

Bewegen is gezond, maar te hoge trainingsbelastingen en de daar bijhorende fysiologische, metabole en psychologische stress kunnen zorgen voor immuunstoornissen, ontstekingsreacties, oxidatieve stress en spierschade. Hierdoor verhoogt ook het ziekterisico. Het risico op ziekte kan toenemen als een atleet herhaalde cycli van ongewoon zware inspanningen doormaakt en andere stressfactoren voor het immuunsysteem ervaart. Andere risicofactoren voor ziekte zijn depressie of angst, deelname aan ongewoon intensieve trainingsperiodes met grote schommelingen, internationaal reizen door verschillende tijdzones, slaapgebrek en een lage energie-inname (10). Goede bewegingsintensiteit bevordert de antioxidatieve capaciteit terwijl te intensief sporten zorgt voor een verstoring. 

Kan je lichaam extra ondersteuning gebruiken? Ontdek hier ons gamma voedingssupplementen die bijdragen aan een beter immuunsysteem. Binnen ons gamma hebben we ook een mooi aanbod voor sporters (recreatief als professioneel).  

Referenties:

1. Laddu DR, Lavie CJ, Phillips SA, Arena R. Physical activity for immunity protection: inoculating populations with healthy living medicine in preparation for the next pandemic. Prog Cardiovasc. Dis. 2020. 

2. Pedersen BK, Hoffman-Goetz L. Exercise and the immune system: regulation integration and adaption. Physiol. Rev. 2000;80(3):1055–81. 

3. Leandro CG, Castro RM, Nascimento E, Pithon-Curi TC, Curi R. Adaptative mechanisms of the immune system in response tophysical training. Rev Bras Med Esporte. 2007;13(5):343–8

4. Simpson RJ, Katsanis E. The immunological case for staying active during the COVID-19 pandemic. Brain Behav Immunity. 2020

5. Gleeson M, Bishop NC, Stensel DJ, Lindley MR, Mastana SS, Nimmo MA. The anti-inflammatory effects of exercise:mechanisms and implications for the prevention and treatment of disease. Nat Rev Immunol. 2011;11(9):607–15.

6. Ferreira MJ, Irigoyen MC, Consolim-Colombo F, Angelis K. Physically active lifestyle as an approach to confronting COVID-19. Arq Bras Cardiol. 2020. 

7. Nieman DC. Coronavirus Disease-2019: a tocsin to our aging,unfit, corpulent, and immunodeficient society. J Sport Health Sci.2020.

8. Ferrer M, Capó X, Martorell M, Busquets-Cortés C, Bouzas C,Carreres S, et al. Regular practice of moderate physical activity byolder adults ameliorates their anti-inflammatory status. Nutrients.2018;10(11):1780

9. Damiot A, Pinto AJ, Turner JE, Gualano B. Immunological implicationsof physical inactivity among older adults during the covid-19 pandemic. Gerontology. 2020.

10. Nieman DC, Wentz LM. The compelling link between physical activity and the body's defense system. J Sport Health Sci. 2019 May;8(3):201-217. doi: 10.1016/j.jshs.2018.09.009. Epub 2018 Nov 16. PMID: 31193280; PMCID: PMC6523821.